Meer informatie over audiodescriptie

Wat is audiodescriptie?

Audiodescriptie is een ander woord voor beeldbeschrijving tijdens films, televisieseries, theatervoorstellingen, (sport)evenementen en in musea. Audiodescriptie beschrijft die gebeurtenissen, gezichtsuitdrukkingen en situaties die mensen met een visuele beperking niet kunnen zien. Daarmee maakt audiodescriptie allerlei vormen van media, cultuur en sport ook toegankelijk voor mensen die slechtziend of blind zijn. Hierdoor kunnen ze de verhaallijn van bijvoorbeeld een film veel beter volgen en genieten ook zij van wat er op het podium of op het sportveld gebeurt.

Waarom is audiodescriptie nodig?

Visuele informatie is in onze huidige samenleving steeds belangrijker. Denk alleen al aan de enorme hoeveelheid YouTube video’s die dagelijks gepubliceerd wordt. Mensen praten over televisieprogramma’s en films die ze hebben gezien en ze gaan samen naar het theater of een voetbalwedstrijd. Dankzij audiodescriptie door voice-overs, beeldbeschrijvers en verslaggevers kunnen mensen met een visuele beperking meebeleven en meepraten over wat ze hebben gezien en meegemaakt.

Welke soorten audiodescriptie zijn er?

Audiodescriptie bestaat in verschillende vormen. Bij film, video en televisieprogramma’s is audiodescriptie een techniek waarbij een stem tijdens stiltes visuele elementen beschrijft. Denk bijvoorbeeld aan personages, gezichtsuitdrukkingen, plaatsen, kleuren en ontwikkelingen in de verhaallijn. Door deze extra informatie kunnen mensen die slechtziend of blind zijn de film, video of het televisieprogramma veel beter volgen. Binnenkort kun je deze vooraf opgenomen vorm van audiodescriptie, dankzij slimme techniek, ook beluisteren tijdens verschillende musicals.

Extended audiodescriptie is een vorm van beeldbeschrijving waarbij direct na een uitzending in het beeldmateriaal een aantal pauzes wordt gemonteerd waarin een voice-over de belangrijke beeldinformatie kan vertellen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij persconferenties.

Daarnaast kan audiodescriptie live aanwezig zijn bij bijvoorbeeld sportwedstrijden, in het theater, in musea of tijdens een rondleiding in een sprookjespark. Bij live audiodescriptie beschrijft een tolk of verslaggever wat er op dat moment te zien is. Mensen volgen deze live audiodescriptie soms met en soms zonder een koptelefoon. Live audiodescriptie wordt af en toe ook ingezet tijdens televisieprogramma’s, bijvoorbeeld bij het eurovisie songfestival. En steeds meer musea bieden audiodescriptie aan, bijvoorbeeld in de vorm van speciale audiotours.

Wat zegt het VN-verdrag voor rechten van de mens over audiodescriptie?

Nederland heeft in 2016 het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking ondertekend. Dit verdrag stelt dat de overheid moet toezien op een toegankelijke samenleving. Artikel 30b stelt dat de Staat moet waarborgen dat personen met een handicap “Toegang hebben tot televisieprogramma’s, films, theater en andere culturele activiteiten in toegankelijke vorm.” Nederland heeft zich aan het verdrag verbonden en is verplicht voorzieningen te treffen.

Wat wordt er gedaan om het aanbod van audiodescriptie te vergroten?

De lobby voor meer audiodescriptie is springlevend en nog steeds hard nodig. In 2018 is het Bartiméus Fonds, penvoerder namens de oogbranche, de petitie "Ik wil audiodescriptie" gestart. Deze petitie is in Den Haag aangeboden aan de voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW), Ockje Tellegen. De petitie verzocht de politiek te zorgen voor een structureel en gevarieerd aanbod van audiodescriptie op de Nederlandse televisie, te beginnen bij de publieke omroep.

Aan dit verzoek is nog niet voldaan. De lobby-activiteiten die het Bartiméus Fonds namens de gehele oogbranche onderneemt, hebben tot doel ervoor te zorgen dat wetgeving wordt aangepast, zodat toegankelijke televisie gewaarborgd is. Om meer te kunnen bereiken heeft het Fonds de handen ineen geslagen met belangenvereniging Ieder(in).